Slaapmisperceptie? Wonderlijk!
‘Slaapmisperceptie een hele mooie term maar “als ‘ie gebruikt wordt vind ik ‘m dubieus”.. zei ik laatst in een van de sessies. Ik vind de term dubieus niet om de term op zich maar om de bedoeling er achter van degene die de term gebruikt. De context waarin de term gebruikt is bepalend, sterker nog; kan bepalend zijn bij het herstel van degene die chronische slapeloosheid ervaart. In mijn eigen ervaringsverhaal popt de term voor het eerst op in de kamer van mijn huisarts, ondertussen bijna 10 jaar geleden. Ik zat daar als een schim van me zelf, intens kwetsbaar, ongelofelijk in de war, verkrampt door slaaptekort en overspoeld door emoties. Ik was op zowel fysiek als mentaal vlak op, leeg en een wrak. Niets was meer leuk, alles was te veel, angstige sensaties en gevoelens waren steeds nabij en ik voelde me steeds verder zakken in een donkere neerwaartse spiraal van somberte en uitputting. Ik zocht naar begrip en erkenning, ik zocht naar hou vast, ik hoopte op iets wat de situatie wat zou kunnen verlichten, een uitleg, een handreiking. Maar ook vooral dat mijn situatie serieus genomen werd. Helaas kreeg ik slechts te horen dat we ‘altijd méér slapen dan we denken; je perceptie in de nacht is anders dan de werkelijkheid’. In mijn staat van zijn op dat moment voelde ik me weggezet en miskent en niet serieus genomen. De impact van mijn opgestapelde slaaptekort werd wederom onderschat. Ik was wanhopig, radeloos, te moe om te kunnen zeggen wat ik eigenlijk wilde zeggen, te emotioneel vastgedraaid om überhaupt nog te kunnen duiden wat ik voelde en dacht.
Hoe er op je slaapervaringen geanticipeerd wordt is van groot belang je als je een periode van chronische slapeloosheid hebt. Het is een behoorlijk eenzaam en koud proces om nacht na nacht in een staat van opperste paraatheid te zijn terwijl je ongelofelijk moe bent maar niet in staat bent om de kalme flow te vinden om fijn te slapen. De impact van langdurige slapeloosheid is intens en complex en wordt nog té vaak onderschat. Woorden en oordelen van een professional of van wie dan ook, kunnen de wanhoop soms onbedoeld en onbewust extra bekrachtigen. En we zijn al zo kwetsbaar; letterlijk alles is al zo moeilijk te relativeren, laat staan te verteren.
In mijn coachingsprogramma voor slaapherstel komt de term ook terug maar dan met een compleet andere betekenis en optimistischer intentie. Het fenomeen ‘slaapmisperceptie’ als kans op een verrassende geruststelling aangaande de afgelopen nachten. Ik ga op zoek naar de positief constructieve kant er van en benader het vanuit een meer hoopvolle, geruststellende invalshoek die daadwerkelijk wél kan helpen als belangrijke stap in het herstelproces.
Er hoort context en uitleg bij zo’n term. Voldoende inzicht in het fenomeen slaap, hoe slapen zich gedraagt en over wat er op fysieke vlak in brein en lijf gebeurt is van essentieel belang om gunstig in te kunnen spelen op slaapmisperceptie. Eén van de meest bijzondere feitjes daarbij is dat de grens tussen lichte slaap en de wakkere toestand, een proces is wat zich compleet ongemerkt kan voltrekken. En een andere opvallende waardoor de lichte slaap vaak verward wordt met wakker zijn, is dat delen van ons brein en bepaalde zintuigen gewoon hun dagelijkse taak kunnen uitvoeren in de lichte slaap. Best verwarrend maar daar verbergt zich ook juist de houvast. Ik kan het samen met jou wat inzichtelijker maken.